Jak godnie uczcić Jubileusz 2025 roku?

„Jak godnie uczcić Jubileusz 2025 roku?” – to temat referatu sodaliski Reginy Pruszyńskiej, wiceprzewodniczącej ORRK, wygłoszony 16 listopada br. w Warszawie, w trakcie Spotkania Plenarnego Ogólnopolskiej Rady Ruchów Katolickich.

Prelegentka podkreśliła, że Jubileusz to czas niezwykłej łaski, którą daje nam Bóg. Przypomniała, że ten święty czas ma swoje korzenie biblijne. Co 50 lat obchodzony był jubileusz, jako rok dodatkowy po cyklu siedmiu pełnych lat szabatowych, przypadających co siedem lat (por. Kpł 25, 8-13). Stanowiło to doskonałą okazję do przywrócenia prawidłowej relacji z Panem Bogiem, między ludźmi i z całym stworzeniem. Jubileusz obejmował przebłaganie za grzechy, powrót do swej własności i odpoczynek całej ziemi.

Ewangelia św. Łukasza, cytując proroka Izajasza, opisuje misję Jezusa w ten sposób: „Duch Pański spoczywa na mnie; ponieważ mnie namaścił i posłał mnie, abym ubogim niósł dobrą nowinę, więźniom głosił wolność, a niewidomym przejrzenie; abym uciśnionych odsyłał wolnymi, abym obwoływał rok łaski od Pana” (Łk 4, 18-19; por. Iz 61, 1-2).

- Hasło Jubileuszu to słowa: „Pielgrzymi nadziei”. Czyli mamy iść drogą, na której są pewnego rodzaju światła lamp. Taką lampą może być np. modlitwa. Dlatego też papież Franciszek wszystkie działania i wypowiedzi przedjubileuszowe kończy modlitwą, zawierzając je Panu Bogu – mówiła Regina Pruszyńska.

Omówiła również logo Jubileuszu, które również jest już znane. Ukazuje ludzkość przybywającą z czterech stron ziemi, na morzu symbolizującym trudności życia, ale obejmującą się wzajemnie. Widzimy krzyż Chrystusa jako znak komunii, który ma kształt żagla i zakończony jest kotwicą, która tonie w morzu, co jest symbolem nadziei, wiary, bezpieczeństwa i pewności w zwycięstwo dobra nad złem.

Jest też już znany Hymn Jubileuszu. Warto zwrócić uwagę, że refren kończy się słowami: Jezu, ufam Tobie.

Niech jak żywy płomień mej nadziei

Moja pieśń niech sięgnie uszu Twych

Życia wieczne łono nieskończone

w drodze Jezu, ufam Tobie.

Papież Franciszek prosił, aby przygotowanie do Jubileuszu obejmowało zapoznanie się z fundamentalnymi tekstami Soboru Watykańskiego II. Teksty te mają nam pomóc we wzroście wiary. Tym zagadnieniom poświęcony był szczególnie rok 2023. Wydane zostały Zeszyty Soborowe, czyli małe tomy napisane bardzo prostym językiem, angażującym czytelnika; nie jest to jedynie „komentarz”, ale krótka i zwięzła seria prezentująca bogactwo Soboru Watykańskiego II.

Franciszek mówił o nich: „Mam nadzieję, że spotkają się z szerokim przyjęciem i przyniosą dobre owoce odnowy dla naszych wspólnot. Powierzam je szczególnie biskupom, księżom, katechetom i rodzinom, aby znaleźli w nich najbardziej odpowiednie sposoby urzeczywistniania nauczania Ojców Soborowych”.

Z kolei rok 2024 poświęcony był modlitwie. Papież zachęcał do wyznaczenia w każdej diecezji centralnego miejsca dla modlitwy indywidualnej i wspólnotowej. Zachęcał także do organizowania regularnie spotkań modlitewnych w formie szkół, którym przewodniczyć będą biskupi, aby zaangażować cały lud Boży. Wreszcie papież proponował zorganizowanie pielgrzymki modlitewnej ukierunkowanej na Rok Święty.

Bulla Spes non confundit (Nadzieja zwieść nie może), ogłaszająca Rok Święty, została opublikowana 9 maja 2024 r. Papież podkreśla, że Jubileusz to czas żywego i osobistego spotkania z Panem Jezusem. Podejmuje refleksję nad fragmentami Listu do Rzymian. „Nadzieja zawieść nie może, ponieważ miłość Boża rozlana jest w sercach naszych przez Ducha Świętego, który został nam dany” (Rz 5,1-2.5) – pisze św. Paweł. Franciszek życzy, aby Jubileusz był dla wszystkich okazją do ożywienia nadziei.

„Nadzieja rodzi się w istocie z miłości i opiera się na miłości, która wypływa z Serca Jezusa przebitego na krzyżu: «Jeżeli bowiem, będąc nieprzyjaciółmi, zostaliśmy pojednani z Bogiem przez śmierć Jego Syna, to tym bardziej, będąc już pojednani, dostąpimy zbawienia przez Jego życie» (Rz 5, 10) – pisze Franciszek i dodaje, że nadzieja opiera się na wierze i karmi się miłością, a tym samym pozwala iść naprzód w życiu.

Bulla cytuje dalej św. Pawła, który zaznacza, że „Duch Święty w trudnościach podtrzymuje nadzieję” ( Rz 8, 35.37-39)

„Chlubimy się także z ucisków, wiedząc, że ucisk wyrabia wytrwałość, a wytrwałość – wypróbowaną cnotę, wypróbowana zaś cnota – nadzieję” (Rz 5, 3-4) – podkreśla św. Paweł. A Franciszek przypomina w bulli, że dla Apostoła Narodów „ucisk i cierpienie są typowymi warunkami tych, którzy głoszą Ewangelię w kontekście niezrozumienia i prześladowań (por. 2 Kor 6, 3-10). Ale w takich sytuacjach, przez ciemność przebija się światło: odkrywamy, jak ewangelizacja podtrzymywana jest przez moc płynącą z krzyża i zmartwychwstania Chrystusa. A to prowadzi do rozwoju cnoty ściśle związanej z nadzieją: cierpliwości. Nawykliśmy już, by chcieć wszystkiego i natychmiast, w świecie, w którym pośpiech stał się czymś stałym. Nie mamy już czasu na spotkania, a często nawet w rodzinach trudno jest być razem i spokojnie porozmawiać. Cierpliwość została wygnana przez pośpiech, wyrządzając ludziom wielką krzywdę. Niecierpliwość, nerwowość, czasem nieuzasadniona przemoc biorą górę, rodząc niezadowolenie i zamknięcie”.

- Następnie papież podaje w bulli drogi nadziei. Jedna z takich dróg to pielgrzymowanie, które jest odkrywaniem wartości milczenia i wysiłku na tej drodze. Wiele razy pielgrzymowałam pieszo, szczególnie z Warszawy na Jasną Górę, i rzeczywiście czasem jest ciężko dojść do końcówki etapu. Ma to niesamowity wymiar hartowania naszego ciała i ducha i odkrywania tego, co istotne, czyli gdzie pielgrzymujemy i jaki jest cel naszego życia: a jest nim spotkanie z Panem Jezusem w Niebie – mówiła Regina Pruszyńska.

Papież w Spes non confundit zaznacza, że życie chrześcijańskie jest drogą, która potrzebuje chwil mocnych, aby posilać i wzmacniać nadzieję, niezastąpioną towarzyszkę, która pozwala dostrzec cel: spotkanie z Panem Jezusem.

W Rzymie, oprócz tradycyjnych szlaków w katakumbach i Siedmiu Kościołach, pojawią się także szlaki wiary. „Przechodzenie z jednego kraju do drugiego, jakby granice zostały pokonane, przechodzenie z jednego miasta do drugiego w kontemplacji stworzenia i dzieł sztuki, pozwoli docenić różne doświadczenia i kultury, nosić w sobie piękno, które zharmonizowane z modlitwą, prowadzi do dziękczynienia Bogu za cuda, których dokonał. Kościoły jubileuszowe, wzdłuż szlaków oraz w Wiecznym Mieście, będą mogły być oazami duchowości, w których można odświeżyć drogę wiary i napić się ze źródeł nadziei, przede wszystkim przystępując do sakramentu pojednania, niezastąpionego punktu wyjścia dla prawdziwej drogi nawrócenia” – pisze Franciszek.

Dodaje, że w Kościołach partykularnych należy zwrócić szczególną uwagę na przygotowanie kapłanów i wiernych do spowiedzi oraz na dostępność tego sakramentu w formie indywidualnej.

Papież wymienia w bulli Drzwi Święte w Rzymie, z datami ich otwarcia i zamknięcia. Są to Drzwi Święte w następujących miejscach:

- Bazylika Świętego Piotra – otwarcie 24 grudnia 2024 r.; zamknięcie 6 stycznia 2026 r. i zakończenie Jubileuszu

- Bazylika Świętego Jana – otwarcie 29 grudnia 2024 r.; zamknięcie przed niedzielą 28 grudnia 2025 r.

- Bazylika Matki Bożej Większej – otwarcie 1 stycznia 2025 r.; zamknięcie przed niedzielą 28 grudnia 2025 r.

- Bazylika Świętego Pawła za Murami – otwarcie 5 stycznia 2025 r.; zamknięcie przed niedzielą 28 grudnia 2025 r.

Z kolei otwarcie Roku Jubileuszowego w katedrach i konkatedrach świata, czyli również w Polsce, nastąpić ma 29 grudnia 2024 r., a zakończenie 28 grudnia 2025 r.

Kolejne punkty bulli ukazują znaki nadziei. Papież podkreśla, że nadzieję czerpiemy z łaski Bożej; wezwani jesteśmy do odkrywania jej w znakach czasu. „Konieczne jest zatem zwrócenie uwagi na wiele dobra obecnego w świecie, aby nie ulec pokusie przekonania o byciu pokonanym przez zło i przemoc. Jednak znaki czasu, które zawierają tęsknotę ludzkiego serca, potrzebującego zbawczej obecności Boga, domagają się, by zostały przekształcone w znaki nadziei” – czytamy w bulli.

Znaki nadziei są to różne obszary, które domagają się tego, aby ludzie nadziei nieśli tam właśnie nadzieję. Znaki czasu domagające się przekształcenia w znaki nadziei to:

- pokój dla świata

- posiadanie wizji świata pełnej entuzjazmu, którą trzeba przekazać

- utrata pragnienia przekazywania życia – spadek wskaźnika urodzin oraz konsumpcjonizm

- amnestie lub umarzanie wyroków

- domaganie się zniesienia kary śmierci

- bliskość z chorymi, niepełnosprawnymi oraz wdzięczność służbie zdrowia

- troska o młodzież, studentów, narzeczonych, o młode pokolenie

- obrona praw najsłabszych, gościnność

- docenianie skarbu, jakim są ludzie starsi

- wspieranie miliardów ubogich.

- To są pola, którymi my również możemy zająć się podczas Roku Jubileuszowego. Warto zobaczyć, co realnie można zrobić w danym obszarze – zachęcała Regina Pruszyńska.

W bulli znajdujemy również liczne apele o nadzieję. Papież podkreśla, że na znaki nadziei zasługują osoby starsze, które „często doświadczają samotności i poczucia opuszczenia. Docenianie skarbu, jakim są, ich doświadczenia życiowe, mądrości, którą niosą i wkładu, jaki mogą wnieść, jest zobowiązaniem dla wspólnoty chrześcijańskiej i społeczeństwa obywatelskiego, wezwanych do współpracy na rzecz przymierza między pokoleniami. Szczególną myśl kieruję do dziadków i babć, którzy przekazują wiarę i mądrość życiową młodszym pokoleniom. Niech będą wspierani wdzięcznością dzieci oraz miłością wnuków, które znajdują w nich zakorzenienie, zrozumienie i otuchę”.

Oprócz tego papież apeluje m.in. o utworzenie Światowego Funduszu na rzecz wyeliminowania głodu i rozwoju krajów najuboższych. Apeluje również do najbogatszych narodów o zgodę na umorzenie długów krajów, które nigdy nie będą mogły ich spłacić. Z kolei w 1700-lecie Soboru Nicejskiego - który miał za zadanie zachowanie jedności, poważnie zagrożonej przez zaprzeczenie pełnej boskości Jezusa Chrystusa i Jego współistotności z Ojcem - papież przekazuje apel o zachowanie jedności Ludu Bożego i wierne głoszenie Ewangelii.

- Ciekawostką jest to, że w 2025 roku Wielkanoc będziemy obchodzić tego samego dnia co Kościół Prawosławny, czyli 25 kwietnia – zauważyła Regina Pruszyńska.

W dalszej części bulli papież podkreśla, że nadzieja, wraz z wiarą i miłością, tworzy tryptyk „cnót teologalnych”, które wyrażają istotę życia chrześcijańskiego. W ich nierozerwalnym dynamizmie nadzieja jest tą, która niejako nadaje orientację, wskazuje kierunek i cel chrześcijańskiej egzystencji. Musimy więc „być bogaci nadzieją” (por. Rz 15,13), a także zastanowić się nad motywami naszej nadziei (por. 1P 3,25).

„Chrześcijańska nadzieja – czytamy dalej w bulli - polega właśnie na tym: w obliczu śmierci, gdzie wszystko wydaje się kończyć, otrzymujemy pewność, że dzięki Chrystusowi, dzięki Jego łasce przekazanej nam w chrzcie, życie […] zmienia się, ale się nie kończy. W chrzcie bowiem, pogrzebani razem z Chrystusem, otrzymujemy w Nim zmartwychwstałym dar nowego życia, które burzy mur śmierci, czyniąc z niej przejście do wieczności”. Jubileusz daje nam możliwość odkrycia na nowo, z ogromną wdzięcznością, daru nowego życia otrzymanego w chrzcie.

Franciszek apeluje także, żeby strzec świadectwa męczenników chrześcijańskich.

Podejmując temat szczęścia, papież wskazuje, aby odkrywać szczęście w Bogu, który nas kocha i mieć nadzieję, że będziemy istnieć na zawsze w Miłości. Ważne jest również, aby zgłębiać świadomość sądu Bożego jako relacji prawdy z Bogiem i samym sobą w tajemnicy Bożego miłosierdzia i modlić się za zmarłych. Nieograniczone miłosierdzie Boże pozwala nam odkryć odpust. Papież podkreśla też wagę sakramentu pokuty oraz posługi Misjonarzy Miłosierdzia.

„Nadzieja znajduje swoje najwznioślejsze świadectwo w Matce Bożej. W Niej widzimy, że nadzieja nie jest łatwowiernym optymizmem, lecz darem łaski w realizmie życia” – pisze dalej papież.

Jest pragnieniem Ojca Świętego, aby w tym Roku Jubileuszowym sanktuaria były świętymi miejscami gościnności i uprzywilejowanymi przestrzeniami budzenia nadziei.

Na zakończenie bulli Franciszek apeluje, by „nigdy nie tracić nadziei, którą otrzymaliśmy, aby trzymać się jej, znajdując schronienie w Bogu”. A także, żeby przez nas nadzieja stała się zaraźliwa dla tych, którzy jej pragną. Niech nasze życie mówi im: „Ufaj Panu, bądź mężny, niech się twe serce umocni, ufaj Panu!” (Ps 27, 14).

W drugiej części wystąpienia Regina Pruszyńska podała inspiracje dla ruchów wynikające z Jubileuszu. Co my, jako należący do ruchów i stowarzyszeń katolickich, możemy zrobić? Przede wszystkim pogłębić swoją wiarę, z której wypływa nadzieja. A w tym może pomóc lektura jak zawsze Pisma Świętego. Oprócz tego warto zwrócić uwagę na następujące publikacje:

- Spe Salvi - Encyklika Ojca Świętego Benedykta XVI o nadziei chrześcijańskiej,

           - Katechizm o nadziei – KKK nr 1817 – 1821,

- Dilexit nos - Encyklika Ojca Świętego Franciszka o „miłości ludzkiej i Bożej Serca Jezusa Chrystusa”.

Regina Pruszyńska szczególnie sugerowała przypomnienie sobie encykliki Spe Salvi. – Benedykt XVI ma język tak jasny, prosty, zrozumiały także dla ludzi bez wykształcenia teologicznego. Czyta się go z przyjemnością. Dodam, że Benedykt XVI nazywa Maryję Matką Nadziei, a encyklikę kończy przepiękna modlitwa Ojca Świętego – mówiła prelegentka.

Podkreśliła, że Jubileusz powinien być czasem wielkiej katechezy i ożywić nasze zaangażowanie. A ponieważ wiara rodzi się ze słuchania Dobrej Nowiny, kerygmatu, winniśmy głosić:

- Kerygmat Stworzenia – głoszenie Ewangelii stworzenia,

- Kerygmat Apostołów – głoszenie Dobrej Nowiny o Jezusie,

- Kerygmat Jezusa Chrystusa – głoszenie nauki o Królestwie Bożym.

A także:

- towarzyszyć świeckim w formacji i ich apostolstwie

- przyjąć inspiracje płynące z Synodu Biskupów

- dotrzeć do ludzi zranionych grzechem

- wyjść na peryferia, aby ludzie mogli usłyszeć orędzie nadziei

- zapraszać osoby spoza ruchu do uczestnictwa w inicjatywach jubileuszowych

- informować o możliwości uzyskania odpustu

- odpust łączyć z dziełami miłosierdzia.

Zarazem rok Jubileuszu będzie drugim rokiem Nowenny przed Jubileuszem Odkupienia 2033.

„Wiernych zaś, zwłaszcza skupionych we wspólnotach religijnych  i ruchach, proszę o wielkoduszne włączanie się we wszelkie inicjatywy z tym związane” – mówi abp Tadeusz Wojda, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski.

Na koniec Regina Pruszyńska zachęciła do zapoznania się z dekretem Penitencjarii Apostolskiej o uzyskaniu odpustu w trakcie Jubileuszu 2025. Uzyskanie odpustu, dla siebie albo dla zmarłego, będzie możliwe pod zwykłymi warunkami, oraz dokonując jednego z wymienionych niżej dzieł:

- odbycie pobożnej pielgrzymki do dowolnego świętego miejsca jubileuszowego i tam jedno z pobożnych działań

- odbycie pobożnej pielgrzymki do przynajmniej jednej z czterech Papieskich Bazylik Większych w Rzymie

- odbycie pobożnej pielgrzymki do przynajmniej jednej z trzech bazylik w Ziemi Świętej.

Kolejna możliwość uzyskania odpustu to oczywiście spełnienie tych samych warunków podstawowych oraz pobożne nawiedzenie miejsc świętych w Rzymie, a także w innych miejscach na świecie.

„Wierni prawdziwie skruszeni, którzy nie będą mogli uczestniczyć w uroczystych celebracjach, pielgrzymkach i pobożnym nawiedzeniu, z ważnych powodów (przede wszystkim siostry i mnisi klauzurowi, osoby starsze, chorzy, osadzeni w więzieniach, a także ci, którzy w szpitalu lub w innych miejscach opieki, stale posługują chorym), uzyskają odpust jubileuszowy na tych samych warunkach, jeżeli zjednoczeni duchowo z wiernymi obecnymi, zwłaszcza w momentach, w których słowa Ojca Świętego lub biskupów diecezjalnych są przekazywane za pośrednictwem środków komunikacji medialnej, w swoim domu lub tam, gdzie powstrzymuje ich przeszkoda (np. w kaplicy klasztornej, w szpitalu, w domu opieki, w więzieniu...), odmówią Ojcze nasz, Wyznanie wiary w jakiejkolwiek dopuszczonej formie i inne modlitwy zgodne z intencjami Roku Świętego, ofiarowując swoje cierpienia lub życiowe trudności” – czytamy w dekrecie.

Odpust można również uzyskać, oczywiście pod zwykłymi warunkami, pobożnie nawiedzając miejsce jubileuszowe i podejmując:

- adorację eucharystyczną i rozmyślanie kończące się modlitwą Ojcze nasz, Wyznaniem wiary i modlitwą do Matki Bożej;

- inne miejsca w Rzymie i na świecie;

- osoby (siostry i mnisi klauzurowi, osoby starsze, chorzy, więźniowie, posługujący stale w miejscach opieki i szpitalach) uzyskają odpust na tych samych warunkach, jeśli łączą się za pośrednictwem mediów z celebracją jubileuszową, ofiarowując swoje cierpienie lub życiowe trudności.

Wreszcie odpust można uzyskać pod zwykłymi warunkami i:

- uczestnicząc w misjach, rekolekcjach lub spotkaniach formacyjnych poświęconych tekstom Soboru Watykańskiego II i Katechizmu Kościoła Katolickiego, które odbędą się w kościele lub innym odpowiednim miejscu, według zamysłu Ojca Świętego

- wierni otrzymają akt miłosierdzia na rzecz dusz czyścowych, jeśli przystąpią po raz drugi tego samego dnia do sakramentu Komunii, będą mogli uzyskać dwukrotnie odpust zupełny tego samego dnia, obowiązujący jedynie za zmarłych

- pełniąc dzieła miłosierdzia i pokuty, które świadczą o podjętym nawróceniu – uczynki miłosierdzia względem duszy i uczynki miłosierdzia względem ciała

- działania wyrażające ducha pokuty, w szczególności np. w piątki powstrzymanie się od rozrywek, od zbędnej konsumpcji – połączone z przekazaniem odpowiedniej sumy pieniędzy ubogim

- wspieranie dzieł o charakterze religijnym lub socjalnym, zwłaszcza na rzecz obrony i ochrony życia, opuszczonych dzieci, młodzieży, starców lub samotnych, migrantów, poświęcenie czasu – wolontariat

- otrzymanie błogosławieństwa biskupa diecezjalnego, który udzieli papieskiego błogosławieństwa, przy okazji głównych uroczystości w katedrze i w poszczególnych kościołach jubileuszowych.

Jednocześnie Penitencjaria wzywa wszystkich księży, aby z hojną dyspozycyjnością i poświęceniem sprawowali sakrament pokuty.

Na koniec Regina Pruszyńska przypomniała, że świątynią Jubileuszową dla Polaków jest kościół św. Stanisława z 1578 roku. Do dziś jest Kościołem Narodowym Polonii w Rzymie.

Wszystkie szczegółowe informacje można znaleźć na stronie Jubileuszu, dostępnej również po polsku: www.iubileum2025.va.

Dalszy ciąg relacji z listopadowego spotkania plenarnego ORRK zamieścimy w następnym serwisie.